04-01-2016, 12:37 PM
Faydalı bulduğum bir yazı, ara ara okuyup tekrar yapıyorum. Size de sunayım dedim.
Yazı uzun şimdilik bu kadarını ekliyorum. (imla ve yazım hatalarıyla dolu). Düzenleyip altına ekleyeceğim.
Birinci Yazımız : Eklenme 01.04.2016
MOTOSİKLET TEORİSİ #2, SİPDE - TATOKU FORMULU
Motor sürüsü sırasında sürekli aklımızda tutmamız gereken, ve uygulamamız gereken bir formül...isi basitleştirmek için O da nesi demeyin hemen...
SIPDE motorla yolda giderken sürekli yapmanız gereken şeyin formülü..ve ben aklımda böyle tutuyorum. İngilizce Scan, Identify, Predict, Decide ve Execute kelimelerinin bas harflerinden oluşuyor.
Buna biz
Tara
Tanımla
Öngör
Karar ver ve
Uygula
TATOKU ? ..
diyebilir miyiz?? niye olmasın...maksat aklımızda kalması değil mi? Başka fikriniz varsa beklerim...
Simdi, tecrübeli iyi bir sürücü bu formülü kafasına kazımıştır ve sürekli kafasında döndürerek motor sürmektedir, söyle ki:
#1 TARA: Agresif olarak ileriyi, geriyi, sağı solu duyu organlarıyla taramak anlamına gelir. Olacak şeyleri önceden görmenin başka yolu yoktur, önde giden kamyonun üstündeki yük iyi bağlı mı? su ilerde görülen karaltı bir çukur mu? benzinciden çıkan arabadaki adam telefonla mı konuşuyor? arkadan gelen siren sesi ambulans mı yoksa bir arabanın alarmı mi? duyduğunuz çiğ benzin kokusu sizden mi yoksa önde giden tankerden mi geliyor..vs. vs.
Şunları iyi tarayın:
Karsıdan gelen trafik !...Sola donup önünüzü kesenler olabilir. (kendilerine
göre sol)
Yanlardan gelen trafik !
Arkadan gelen trafik !
Tehlikeli yol koşulları !
#2 TANIMLA: Potansiyel problemleri ve tehlikeli karşılaşmaları tespit etmek anlamına gelir.
Diğer araç ve motosikletler yolunuza çıkabilir (daha önce tarama sonucu yakaladığınız), kazaya yol açabilir. Hayvanlar ve yayalar ani ve beklenmedik hareketler yapar Hareketsiz objeler problematik olabilir...çukurlar, demir yolu rayları, su birikintileri, eğilmiş bir trafik tabelası, kirik bir ağacın sarkmış dalı...vs.
#3 ÖNGÖR: Hız, yon, mesafe tahminlerinde bulunarak oluşabilecek tehlikeyi gözünüzün önünde canlandırmaktır. Eğer o hızla yan yoldan gelen obur motosiklet beni görmüyorsa nerede çarpışa biliriz?
#4 KARAR VER: Evet açık....yukarıdaki öngörüye göre karar ver...gaz mi vereceksin, hız mi keseceksin, şerit mi değiştireceksin, yandaki kestirme yola mi dönüvereceksin. Kararınız muhtemel tehlikeyi minimuma, mümkünse sıfıra indirme yönünde olmalıdır. Strateji tespitidir.
#5 UYGULA: Verdiğiniz kararı "kararlılıkla" uygulamaktır.
Bu arada tipik uygulamalar...
- Varlığınızı olabildiğince abartılı belirtin. Korna, ışık...
- Hızınızı "ayarlayın" . artırın, düşürün yada durun anasını satayım...
- Pozisyonunuzu (şeritteki) ve/veya yönünüzü ayarlayın
Evet...birden fazla tehlike varsa teker teker ele alin. Öncelik tespiti yapın bunlar arasında ve sırayla uygulayın. Alışveriş merkezlerinin, okulların, inşaatların civarında yollar, yanında hayvan otlatılan koy yolları, yol-asfalt inşaatları tehlikelidir. Bu tur yerlerden geçerken debriyaj ve frenlerinizi "örtün", [yani dört parmağınızla, ve sağ ayağınızla] reaksiyon süreniz hatırı sayılır derecede kısalacaktır.
ikinci Yazımız : Eklenme 05.04.2016
MOTOSİKLET TEORİSİ 3 KÖŞEYİ DÖNMEK - Viraj Alma ve Kontra Tekniği.
"Bu konuyu üç bölümde yazmıştım...öylece veriyorum... Soru cevap kısımları da var, onlarla beraber bir de 4. kısmı olacak. Tabii sizlerden de, umuyorum ki sorular-mesajlar gelecek, onlarla daha da zenginleşecek bu bölümler... Aşağıda ilk bolum var...ve bu Köşeyi Dönme Sanatını sonuna kadar yazmaya kimsenin ömrünün yeteceğini sanmıyorum Teorinin de bir siniri var !
Gecen gün su allta bisikletçi arkadaş "Stealth"i yanıtlarken bahsettiğim gibi
Bisiklet ve motosiklet denilen "şeytan icadı" ni ayakta tutan şey biliyorsunuz jiroskopik güç, santrifüj kuvvet sonucu oluşan JIROSKOP etkisidir. Yani tekerlek döndüğünde bu dönme ekseninde kalmak üzere inatçı bir güç ortaya çıkar. Bu güç hızla doğru orantılıdır, yani bu aletler kendi başlarına ayakta duramazlar , onları ayakta tutan şey "hız"dır...bu bir... İkincisi, iki gyroskopa bağlı bir sistem kurup, (bisiklet yada motosiklet) bunu bir doğru üzerinde harekete geçirdiğinizde bu alet sonsuza kadar dümdüz gitmek isteyecektir...oysa ki yollar virajlı... bu alet ne kadar ağırsa düz gitme arzusu da o kadar kuvvetlidir..bu da iki...
Motorla giderken karşılaşacağınız virajlar şahanedir, felakettir, harikadır, berbattır, güzeldir, korkunçtur, motora tiryaki edicidir, motordan soğutucudur, sizi hayata bağlar, hayatinizi sona erdirebilir, zevklidir, tehlikelidir...vs. vs. bu tuhaf, birbirine zıt sıfatlar çoğaltılabilir ama gerçek değişmez ki, motor sürüşünde esas mücadele, esas olay viraj almaktır...o köşeyi dönmektir...
ABD den bir istatistik vereyim...Ölümlü motosiklet kazalarının %41 i başka hiçbir aracın katilimi olmadan, sürücünün viraj hatası sonucunda meydana geliyor.
Ve bu bilgi sanırım bu konunun ne kadar önemli olduğunu vurguluyor.
Öğrenmeniz gereken en en en önemli şey aslında çocukluk yıllarınızdan hatırlamanız gereken bir ufak ipucu..."tayyarecilik" oynadınız mı hiç? Yani kollarınızı yana açıp açıklık bir yerde, iiiiiggggiiinnnnnnjjjuuiiu diye motor sesi çıkarıp koştuğunuz olmadı mı? Olmuştur...köşeleri nasıl dönerdiniz? O tarafa yatarak değil mi? İste o küçük çocuk gözleminiz hala ise yarayacak... Çünkü motorlar ayni "uçak gibi yatarak" döner. Yani 7-8 kmh in üzerinde hızlarda, park yeri manevraları dışında gidonu çevirmek bir ise yaramaz, isler daha da zorlaşır. Motoru yatırmanın, virajı almanın yolu da "counter-steering" yani kontra viraj tekniğidir. Önce beraber bir viraja girelim sonra daha da detaylı anlatacağım dilim döndüğünce...
SIPDE / TATOKU formülünü hatırlıyorsunuz, Virajın formülü de var...SLR (single-lens-reflex değil anacım) "slow, look, lean, roll" - "Yavaşla, bak, yatır, gazla" dır..."BAYGAZ" .. ?? )) he he Aygaz gibi bir şey oldu... Boş ver...
Bir SAĞ Viraja geliyoruz
1- RELAX - gülümse
Omuzlar düşük, kollar-dirsekler kirik, dirsekler dışarı acık değil, dizler yanlardan tanka değiyor ve "gayet hafifçe" tankı sıkıyor, gidonu "bir genç hanimin narin bileklerini tutuyor gibi" tutuyorsunuz. Anüsde ki kasılma ile bu isin bir ilgisi yok ayrıca..
2-YAVAŞLA...gözünün yiyeceği bir hiza kadar yavaşla.
Virajın içini TARA...
3-RELAX-sırıt
Evet ısrarla yazacağım...omuzlar düşük, kollar-dirsekler kirik, dirsekler dışarı acık değil, dizler yanlardan tanka değiyor ve "gayet hafifçe" tankı sıkıyor, gidonu "bir genç hanimin narin bileklerini tutuyor gibi" tutuyorsunuz.
4-BAK...virajın çıkısına doğru. Bu alet nereye bakarsan oraya gider unutma...sağdaki soldaki ayrıntılar için geniş görüş alanını kullan, gözlerini oradan oraya gezdirme (bunu da izah edeceğim bir ara).
"Alt çenenin ucuyla gitmek istediğin yeri göster..."
5-RELAX-otuz iki dişin görünsün
6-YATIR...şöyle...
Ehem..Sağ virajdayız...
Sağ elinle gidonu hafifçe ileri doğru it. !
İste kontra viraj tekniği...sağa dönmek için sağ elini, sola dönmek için sol elini ileri itiyorsun. (İleri itiyorsun...ağırlığını o tarafa veriyorsun demedim..dikkat...)
7-RELAX-ehiehiehi diyorsun...
8-GAZLA...
Yavaş yavaş,"SMOOTHLY", yumuşacık, gittikçe artırarak, KORKMADAN gaz ver...gerekiyorsa elinle elciği iterek yatış acısını artır..bu acıyla verdiğin gaz arasındaki bağlantıyı gözle...
9-RELAX-gurur ve sırıtış
Evet ısrarla yazacağım...omuzlar düşük, kollar-dirsekler kirik, dirsekler dışarı acık değil, dizler yanlardan tanka değiyor ve "gayet hafifçe" tankı sıkıyor, gidonu "bir genç hanimin narin bileklerini tutuyor gibi" tutuyorsunuz
Bir sonraki viraj geliyooor...
Yapılmaması gereken şey ... Sakın motor yatıkken fren yapma...virajda fren yapılmaz...hızını önceden ayarla.
Korktuysan basta gaz verme yada çok az ver, ama fren no-no...! Sakin ha... Ama ya bir şey olursa, bilmemne çıkarsa...bunları sonra yazışırız...özel durumlar sonra..
Gaz viraj almayı kolaylaştırır ve virajda sarsıntı, gezinme, titreşim, dengesizlik gibi bütün problemleri çözer. Gaz vermek sorun yaratmaz, sorun çözer. Anahtar sözcükler:
"SMOOTHLY"..."YUMUSACIK"..."KORKMADAN"..."YETERINC E"..."YAVASCA VE ARTIRARAK"
Bugünlük bu kadar ...bu konuda anlatacak çok şey var, adamlar, mesela Keith Code (unlu yarışçı ve eğitmen-Eddie Lawson, Wayne Rainey, Doug Chandler vb. ünlülerin hocası-, bu konuda kitaplar yazmış bulup okuyun (amazon.com da vardır) ama esas isin ruhu yukarda yazdıklarım. Sabır ve eğlenceler diliyorum...
3. Bir Kısım daha Eklenecek
Yazı uzun şimdilik bu kadarını ekliyorum. (imla ve yazım hatalarıyla dolu). Düzenleyip altına ekleyeceğim.
Birinci Yazımız : Eklenme 01.04.2016
MOTOSİKLET TEORİSİ #2, SİPDE - TATOKU FORMULU
Motor sürüsü sırasında sürekli aklımızda tutmamız gereken, ve uygulamamız gereken bir formül...isi basitleştirmek için O da nesi demeyin hemen...
SIPDE motorla yolda giderken sürekli yapmanız gereken şeyin formülü..ve ben aklımda böyle tutuyorum. İngilizce Scan, Identify, Predict, Decide ve Execute kelimelerinin bas harflerinden oluşuyor.
Buna biz
Tara
Tanımla
Öngör
Karar ver ve
Uygula
TATOKU ? ..
diyebilir miyiz?? niye olmasın...maksat aklımızda kalması değil mi? Başka fikriniz varsa beklerim...
Simdi, tecrübeli iyi bir sürücü bu formülü kafasına kazımıştır ve sürekli kafasında döndürerek motor sürmektedir, söyle ki:
#1 TARA: Agresif olarak ileriyi, geriyi, sağı solu duyu organlarıyla taramak anlamına gelir. Olacak şeyleri önceden görmenin başka yolu yoktur, önde giden kamyonun üstündeki yük iyi bağlı mı? su ilerde görülen karaltı bir çukur mu? benzinciden çıkan arabadaki adam telefonla mı konuşuyor? arkadan gelen siren sesi ambulans mı yoksa bir arabanın alarmı mi? duyduğunuz çiğ benzin kokusu sizden mi yoksa önde giden tankerden mi geliyor..vs. vs.
Şunları iyi tarayın:
Karsıdan gelen trafik !...Sola donup önünüzü kesenler olabilir. (kendilerine
göre sol)
Yanlardan gelen trafik !
Arkadan gelen trafik !
Tehlikeli yol koşulları !
#2 TANIMLA: Potansiyel problemleri ve tehlikeli karşılaşmaları tespit etmek anlamına gelir.
Diğer araç ve motosikletler yolunuza çıkabilir (daha önce tarama sonucu yakaladığınız), kazaya yol açabilir. Hayvanlar ve yayalar ani ve beklenmedik hareketler yapar Hareketsiz objeler problematik olabilir...çukurlar, demir yolu rayları, su birikintileri, eğilmiş bir trafik tabelası, kirik bir ağacın sarkmış dalı...vs.
#3 ÖNGÖR: Hız, yon, mesafe tahminlerinde bulunarak oluşabilecek tehlikeyi gözünüzün önünde canlandırmaktır. Eğer o hızla yan yoldan gelen obur motosiklet beni görmüyorsa nerede çarpışa biliriz?
#4 KARAR VER: Evet açık....yukarıdaki öngörüye göre karar ver...gaz mi vereceksin, hız mi keseceksin, şerit mi değiştireceksin, yandaki kestirme yola mi dönüvereceksin. Kararınız muhtemel tehlikeyi minimuma, mümkünse sıfıra indirme yönünde olmalıdır. Strateji tespitidir.
#5 UYGULA: Verdiğiniz kararı "kararlılıkla" uygulamaktır.
Bu arada tipik uygulamalar...
- Varlığınızı olabildiğince abartılı belirtin. Korna, ışık...
- Hızınızı "ayarlayın" . artırın, düşürün yada durun anasını satayım...
- Pozisyonunuzu (şeritteki) ve/veya yönünüzü ayarlayın
Evet...birden fazla tehlike varsa teker teker ele alin. Öncelik tespiti yapın bunlar arasında ve sırayla uygulayın. Alışveriş merkezlerinin, okulların, inşaatların civarında yollar, yanında hayvan otlatılan koy yolları, yol-asfalt inşaatları tehlikelidir. Bu tur yerlerden geçerken debriyaj ve frenlerinizi "örtün", [yani dört parmağınızla, ve sağ ayağınızla] reaksiyon süreniz hatırı sayılır derecede kısalacaktır.
ikinci Yazımız : Eklenme 05.04.2016
MOTOSİKLET TEORİSİ 3 KÖŞEYİ DÖNMEK - Viraj Alma ve Kontra Tekniği.
"Bu konuyu üç bölümde yazmıştım...öylece veriyorum... Soru cevap kısımları da var, onlarla beraber bir de 4. kısmı olacak. Tabii sizlerden de, umuyorum ki sorular-mesajlar gelecek, onlarla daha da zenginleşecek bu bölümler... Aşağıda ilk bolum var...ve bu Köşeyi Dönme Sanatını sonuna kadar yazmaya kimsenin ömrünün yeteceğini sanmıyorum Teorinin de bir siniri var !
Gecen gün su allta bisikletçi arkadaş "Stealth"i yanıtlarken bahsettiğim gibi
Bisiklet ve motosiklet denilen "şeytan icadı" ni ayakta tutan şey biliyorsunuz jiroskopik güç, santrifüj kuvvet sonucu oluşan JIROSKOP etkisidir. Yani tekerlek döndüğünde bu dönme ekseninde kalmak üzere inatçı bir güç ortaya çıkar. Bu güç hızla doğru orantılıdır, yani bu aletler kendi başlarına ayakta duramazlar , onları ayakta tutan şey "hız"dır...bu bir... İkincisi, iki gyroskopa bağlı bir sistem kurup, (bisiklet yada motosiklet) bunu bir doğru üzerinde harekete geçirdiğinizde bu alet sonsuza kadar dümdüz gitmek isteyecektir...oysa ki yollar virajlı... bu alet ne kadar ağırsa düz gitme arzusu da o kadar kuvvetlidir..bu da iki...
Motorla giderken karşılaşacağınız virajlar şahanedir, felakettir, harikadır, berbattır, güzeldir, korkunçtur, motora tiryaki edicidir, motordan soğutucudur, sizi hayata bağlar, hayatinizi sona erdirebilir, zevklidir, tehlikelidir...vs. vs. bu tuhaf, birbirine zıt sıfatlar çoğaltılabilir ama gerçek değişmez ki, motor sürüşünde esas mücadele, esas olay viraj almaktır...o köşeyi dönmektir...
ABD den bir istatistik vereyim...Ölümlü motosiklet kazalarının %41 i başka hiçbir aracın katilimi olmadan, sürücünün viraj hatası sonucunda meydana geliyor.
Ve bu bilgi sanırım bu konunun ne kadar önemli olduğunu vurguluyor.
Öğrenmeniz gereken en en en önemli şey aslında çocukluk yıllarınızdan hatırlamanız gereken bir ufak ipucu..."tayyarecilik" oynadınız mı hiç? Yani kollarınızı yana açıp açıklık bir yerde, iiiiiggggiiinnnnnnjjjuuiiu diye motor sesi çıkarıp koştuğunuz olmadı mı? Olmuştur...köşeleri nasıl dönerdiniz? O tarafa yatarak değil mi? İste o küçük çocuk gözleminiz hala ise yarayacak... Çünkü motorlar ayni "uçak gibi yatarak" döner. Yani 7-8 kmh in üzerinde hızlarda, park yeri manevraları dışında gidonu çevirmek bir ise yaramaz, isler daha da zorlaşır. Motoru yatırmanın, virajı almanın yolu da "counter-steering" yani kontra viraj tekniğidir. Önce beraber bir viraja girelim sonra daha da detaylı anlatacağım dilim döndüğünce...
SIPDE / TATOKU formülünü hatırlıyorsunuz, Virajın formülü de var...SLR (single-lens-reflex değil anacım) "slow, look, lean, roll" - "Yavaşla, bak, yatır, gazla" dır..."BAYGAZ" .. ?? )) he he Aygaz gibi bir şey oldu... Boş ver...
Bir SAĞ Viraja geliyoruz
1- RELAX - gülümse
Omuzlar düşük, kollar-dirsekler kirik, dirsekler dışarı acık değil, dizler yanlardan tanka değiyor ve "gayet hafifçe" tankı sıkıyor, gidonu "bir genç hanimin narin bileklerini tutuyor gibi" tutuyorsunuz. Anüsde ki kasılma ile bu isin bir ilgisi yok ayrıca..
2-YAVAŞLA...gözünün yiyeceği bir hiza kadar yavaşla.
Virajın içini TARA...
3-RELAX-sırıt
Evet ısrarla yazacağım...omuzlar düşük, kollar-dirsekler kirik, dirsekler dışarı acık değil, dizler yanlardan tanka değiyor ve "gayet hafifçe" tankı sıkıyor, gidonu "bir genç hanimin narin bileklerini tutuyor gibi" tutuyorsunuz.
4-BAK...virajın çıkısına doğru. Bu alet nereye bakarsan oraya gider unutma...sağdaki soldaki ayrıntılar için geniş görüş alanını kullan, gözlerini oradan oraya gezdirme (bunu da izah edeceğim bir ara).
"Alt çenenin ucuyla gitmek istediğin yeri göster..."
5-RELAX-otuz iki dişin görünsün
6-YATIR...şöyle...
Ehem..Sağ virajdayız...
Sağ elinle gidonu hafifçe ileri doğru it. !
İste kontra viraj tekniği...sağa dönmek için sağ elini, sola dönmek için sol elini ileri itiyorsun. (İleri itiyorsun...ağırlığını o tarafa veriyorsun demedim..dikkat...)
7-RELAX-ehiehiehi diyorsun...
8-GAZLA...
Yavaş yavaş,"SMOOTHLY", yumuşacık, gittikçe artırarak, KORKMADAN gaz ver...gerekiyorsa elinle elciği iterek yatış acısını artır..bu acıyla verdiğin gaz arasındaki bağlantıyı gözle...
9-RELAX-gurur ve sırıtış
Evet ısrarla yazacağım...omuzlar düşük, kollar-dirsekler kirik, dirsekler dışarı acık değil, dizler yanlardan tanka değiyor ve "gayet hafifçe" tankı sıkıyor, gidonu "bir genç hanimin narin bileklerini tutuyor gibi" tutuyorsunuz
Bir sonraki viraj geliyooor...
Yapılmaması gereken şey ... Sakın motor yatıkken fren yapma...virajda fren yapılmaz...hızını önceden ayarla.
Korktuysan basta gaz verme yada çok az ver, ama fren no-no...! Sakin ha... Ama ya bir şey olursa, bilmemne çıkarsa...bunları sonra yazışırız...özel durumlar sonra..
Gaz viraj almayı kolaylaştırır ve virajda sarsıntı, gezinme, titreşim, dengesizlik gibi bütün problemleri çözer. Gaz vermek sorun yaratmaz, sorun çözer. Anahtar sözcükler:
"SMOOTHLY"..."YUMUSACIK"..."KORKMADAN"..."YETERINC E"..."YAVASCA VE ARTIRARAK"
Bugünlük bu kadar ...bu konuda anlatacak çok şey var, adamlar, mesela Keith Code (unlu yarışçı ve eğitmen-Eddie Lawson, Wayne Rainey, Doug Chandler vb. ünlülerin hocası-, bu konuda kitaplar yazmış bulup okuyun (amazon.com da vardır) ama esas isin ruhu yukarda yazdıklarım. Sabır ve eğlenceler diliyorum...
3. Bir Kısım daha Eklenecek